วันสงกรานต์ปีนี้ ผมได้นั่งสรุปเรื่องราวที่ผ่านมาในอดีต รวบรวมไว้ ถือว่าเป็นของขวัญวันปีใหม่ไทยสำหรับทุกท่านครับ

เต่าสุขภาพดีนั้นมีขาย แต่ถ้าอยากได้ต้องเลือกเอง

หลังจากที่คุณได้ตัดสินใจออกไป “เดินสวน” เพื่อหาเต่าคู่ใจสักตัวแล้ว ผมแนะนำว่า ควรหาใครที่มีประสบการณ์ในการเลี้ยงเต่าไปเป็นเพื่อนคู่คิดด้วย เพราะไม่ว่าเต่าตัวแรกของใครก็ตาม หากเดินสวนเพื่อเลือกเต่าคนเดียวแล้ว เห็นทีจะไม่ประสบความสำเร็จเป็นแน่ แต่ผมไม่ได้หมายความว่าหากคุณเดินคนเดียวแล้วจะทำให้หาซื้อเต่าบกกลับบ้านไม่ได้สักตัวนะครับ เรื่องอย่างนี้ใครๆก็รู้ว่า หากราคาเต่าบกที่คุณหมายปองนั้น ไม่เกินจำนวนปัจจัยในกระเป๋าที่สู้อุตส่าห์ออมอด การได้นำเต่ากลับบ้านภายในวันที่ต้องการนั้น...ไม่ใช่เรื่องยาก
แต่ที่ผมต้องมาร่ายยาวรับใช้ผู้อ่านอีกหัวเรื่องหนึ่งนั้น ก็เพียงเพราะว่า ผมต้องการให้นักเลี้ยงเต่ามือใหม่ได้เต่าที่ดีกลับบ้านต่างหากล่ะ และเชื่อหรือไม่ว่า หากคุณได้ซื้อเต่าที่มีสุขภาพดีกลับบ้าน ถือว่าการเลี้ยงเต่าของคุณประสบความสำเร็จไปแล้วครึ่งหนึ่ง ทั้งนี้เนื่องจากความเป็นจริงของธรรมชาติสัตว์ป่าก็คือ จะมีตัวที่แข็งแรงและไม่แข็งแรงปะปนกันไป แล้วที่ว่าเต่าบกอายุยืนนั้น ก็ไม่ได้หมายความว่า จะต้องอายุยืนทุกตัวไป ทุกๆปีในสภาพธรรมชาติก็ย่อมมีเต่าบกที่ล้มตายลง ไม่ว่าจะเป็นภาวะโรคติดเชื้อ หรือกระทั่งปรับตัวเข้าสภาวะอากาศที่แปรปรวนในปีนั้นๆไม่ได้ แต่ก่อนที่ผมจะเล่าเรื่องยืดยาวไปไกล เรากลับมาเข้าเรื่องของการเมียงมองหาเต่าสุขภาพดีในสภาพธรรมชาติของตลาดสัตว์เลี้ยงกันดีกว่า
สำหรับเต่าบกที่เพิ่งถูกนำเข้ามาใหม่ๆ ปัญหาสุขภาพที่มักแสดงให้เห็นอยู่บ่อยๆก็คือ ปัญหาเรื่องระบบทางเดินหายใจเป็นอันดับแรก ไม่ว่าจะเป็นสาเหตุมาจาก ภูมิแพ้อากาศ(โดยมากเป็นเฉพาะยามเช้า) หรือการติดเชื้อแบคทีเรีย(ส่วนมากจะเป็นทั้งวัน) โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเต่าดาวอินเดียเราจะพบเห็นการมีน้ำมูกได้บ่อยที่สุด หากเราหลีกเลี่ยงเต่าที่มีอาการเช่นนี้ได้ก็จะเป็นการดี นอกจากตรวจสอบและเลือกดูเต่าที่ไม่มีน้ำมูกแล้ว หากเราลองเงี่ยหูฟังเสียงหายใจของเต่าที่เราสนใจดู เสียงลมหายใจของเต่าสุขภาพดีนั้นต้องฟังดูโล่ง แบบไม่มีน้ำอยู่ในโพรงจมูก(ส่วนเสียงลมหายใจของน้องเต่าที่เรียนอยู่ปี3 นั้น เป็นเรื่องที่ผมจะไม่ขอกล่าว ณ.ที่นี้) การฟังเสียงลมหายใจนี้สามารถใช้ได้ดีกับเต่าพวกที่กระดองเป็นรูปโดมสูง(Hi-Dome) อย่างเช่น Radiata และYniphora เนื่องจากปริมาตรปอดที่มีมากเมื่อเทียบสัดส่วนกับลำตัว เต่าพวกนี้จึงมักไม่แสดงอาการมีน้ำมูกออกมาในช่วงแรกเริ่มของการเป็นโรคทางเดินหายใจหรือเรียกอีกนัยหนึ่งว่า “เก็บอาการได้ดี” นั่นเอง แต่การเลือกซื้อเต่าพวกHi-Domeก็ใช่ว่าจะถึงทางตันที่จำเป็นต้อง “วัดดวง” เพียงอย่างเดียว เพราะเต่าที่แสดงอาการไม่สบาย หรือแรกเริ่มของการติดเชื้อ มักจะมีน้ำตาไหลตลอดเวลา ประกอบกับบางครั้งอาจมีขี้ตาเหนียวๆ ทั้งที่ยังเดินไปมาได้ดี กินอาหารได้ดี การเก็บอาการของเต่า มักเป็นสิ่งที่ทำให้เรามองข้ามไป และอาการป่วยก็อาจทรุดหนักลงเมื่อนำเต่ากลับบ้าน เนื่องมาจากสาเหตุแห่งความเครียดที่ต้องปรับเปลี่ยนสภาวะแวดล้อมอย่างกะทันหัน ดังนั้นนอกจากเต่าจมูกโล่งแล้ว อย่าลืมสบตากับเต่าดูด้วยว่า ตาใสดีอยู่หรือเปล่า?
ส่วนเต่าที่มีปัญหาของระบบทางเดินหายใจกระทั่งต้องยืดคอหรือต้องอ้าปากเพื่อช่วยหายใจนั้น ผมขอฟันธงว่า ไม่ว่าจะเป็นเต่าที่สวยสุดขีด บวกกับราคาที่ทางร้านเสนอให้ต่ำติดดินสักเพียงใด ก็ไม่ควรนำกลับบ้านโดยเด็ดขาด
เป็นเรื่องธรรมดาที่อาจทราบกันดีอยู่แล้วว่า เต่าสุขภาพดีต้องมีน้ำหนักแบบแน่นๆ แต่ในขณะที่เราได้หยิบเต่าขึ้นมาเพื่อตรวจสอบน้ำหนัก ไม่เพียงแต่น้ำหนักเท่านั้นที่เราต้องตรวจสอบ แต่สิ่งที่ต้องสัมผัสและรับรู้ในเวลาเดียวกันก็คือความแข็งหรืออ่อนนิ่มของกระดองเต่า เต่าที่กระดองนิ่ม เป็นการบ่งบอกว่าเต่าขาดแคลเซียมหรือขาดแสงแดดมาเป็นเวลานาน กรณีเต่ากระดองนิ่มนี้จะมีข้อยกเว้นก็สำหรับลูกเต่าที่เพิ่งออกจากไข่ได้ไม่ถึง3เดือน หรือลูกเต่าAldabraที่อายุยังไม่ถึง1ขวบปี การสังเกตความนิ่มของกระดองเต่าควรกระทำไปพร้อมกับการสังเกตรอยต่อกระดอง เต่าที่กินอาหารดีและเติบโตเร็วนั้น ที่รอยต่อกระดองแต่ละScuteจะเป็นสีจางกว่าที่บริเวณในด้านScute เต่าอย่างนี้แหละที่ว่ากันว่า “โตเร็วทันใจ”

เต่าที่มีสุขภาพดีนั้น ตาต้องใส ไม่มีน้ำตาหรือขี้ตา จมูกต้องโล่ง และไม่หดหัวอยู่ในกระดองตลอดเวลา
หากจะให้ดีเราอาจขอทางร้านให้ลองให้อาหารเต่าดู การได้เห็นเต่ากินอาหารกับตาจะช่วยเป็นหลักประกันเรื่องสุขภาพเต่าได้ดีในระดับหนึ่ง และหากเต่าตัวใดตัวหนึ่งในร้านค้านั้นๆ ถ่ายมูลออกมา ก็ให้สังเกตมูลเต่าดูว่า มีลักษณะของมูลเต่าที่มีสุขภาพดีหรือไม่ เพราะหากเต่าตัวใดตัวหนึ่งติดเชื้อโปรโตซัว โอกาสที่เต่าจะติดเชื้อกันไปทั้งร้านก็เป็นไปได้สูง
สำหรับการสำรวจดูตำหนิของเต่าแต่ละตัวนั้น จะเริ่มจาก เรื่องความสมบูรณ์ของกระดอง เพราะถือเป็นจุดเด่นและเป็นสิ่งที่ทำให้เต่าสวยแตกต่างจากเต่าตัวอื่น จึงถือเป็นสิ่งที่ต้องตรวจตราเป็นพิเศษ เต่าที่กระดองแตก(แล้วยังไม่ผสานสนิทดี) เป็นเต่าที่ควรหลีกเลี่ยง ส่วนเต่าที่จับจากป่า(โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ดาวพม่า) จะหาเต่าที่กระดองมีสมบูรณ์ๆได้ยากเต็มที ความบิดเบี้ยวหรือความDoubleของScuteกระดองก็เป็นสิ่งหนึ่งที่ต้องตรวจตรา โดยปรกติแล้ว เต่าจะมีScuteที่แถวกลาง 5 Scute และแถวข้างแถวละ 4 Scute ส่วนเล็บของเต่าที่สมบูรณ์ สำหรับเท้าหน้าต้องมี 5 เล็บ และเท้าหลังมี 4 เล็บ จึงจะถือว่าเต่าไม่มีตำหนิ
แล้วหากมีเต่าสองตัวเป็นชนิดพันธุ์เดียวกัน สวยเท่ากัน ราคาเท่ากัน แตกต่างกันเพียงการเป็นเต่านำเข้ากับ เต่าที่เกิดในประเทศไทย มาให้เลือกแล้วล่ะก็...สำหรับผมจะรีบคว้าเต่าที่เกิดในประเทศไทยไว้ก่อน เนื่องจากลูกเต่าที่เกิดในประเทศไทยจะมีความต้านทานโรคเฉพาะถิ่น ตลอดจนเคยชินกับสภาพภูมิอากาศในประเทศไทยเป็นอย่างดี นอกจากนี้ยังถือเป็นการสนับสนุนคนไทยที่มีความสามารถในอีกทางหนึ่งด้วย สำหรับผมแล้ว หากเต่าเกิดในประเทศไทยจะสวยน้อยกว่าเต่านำเข้าสักหน่อย หรือกระทั่งสวยเท่ากันแต่สนนราคากลับสูงกว่ากันไปนิดหน่อย ผมก็ยังยินดีเลือกลูกเต่าที่เกิดในประเทศอยู่ดี เพราะผมถือว่า เต่าที่ดีของผมคือ เต่าที่มีสุขภาพดี ,แข็งแรงและไม่ป่วยง่าย
หลังจากที่เราได้ตรวจสอบตัวเต่าที่เราสนใจเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ขั้นตอนสุดท้ายก็คงไม่พ้นการตรวจสอบร้านขายสัตว์เองว่า มีการจัดการสุขอนามัยให้แก่เต่าได้ดีเพียงใด ร้านที่มีการจัดการสุขอนามัยดี ก็ย่อมส่งผลให้เต่ามีสุขภาพดี ไม่เจ็บป่วยง่ายๆ เมื่ออยู่ในช่วงภาวะความเครียดซึ่งก็หมายถึงช่วงที่มีการย้ายที่อยู่ไปบ้านเจ้าของใหม่
และขั้นตอนสุดท้ายที่ผมอยากจะย้ำก็คือ ตรวจสอบตัวเองด้วยครับว่า คุณตื่นเต้นกับความงามของเต่าบางตัว จนหลงลืมการตรวจสอบขั้นพื้นฐานข้อใดข้อหนึ่งไปหรือเปล่า? และสุดท้ายก็คือ ตรวจสอบพลังปัจจัยในกระเป๋าของคุณอย่างถ้วนถี่ จงจำไว้ว่า “คุณมีสิทธิ์เลือกเลี้ยงเต่าสวยเพียงใดก็ได้ เพียงแต่อย่าให้เต่าตัวนั้น สวยจนกระทบกับสภาพคล่องของคุณก็แล้วกัน”
ขอให้ประสบความสำเร็จในการเลือกเต่าสุขภาพดีทุกครั้งไปครับ

Enjoy Tortoise Keeping
Chelonian
15/4/48